มะขวิด ผลไม้ป่าแต่แฝงไปด้วยประโยชน์และสรรพคุณเหลือร้าย
มะขวิดหรือ Wood Apple เป็นอีกหนึ่งไม้พื้นบ้านที่นิยมทานผล รวมถึงมักนิยมปลูกเพื่อต้องการร่มเงาตามที่พักอาศัย รวมถึงสถานที่ต่าง ๆ อาทิเช่นสถานที่ราชการรวมถึงสวนสาธารณะ เนื่องจากเป็นไม้ยืนต้นสูงขนาดกลางและทรงพุ่มใหญ่ เป็นพืชที่มีต้นกำเนิดที่อินเดีย ส่วนในไทยจะมีชื่อเรียกต่างกันออกไป โดยในทางเหนือจะเรียกแตกต่างจากภาคอื่น นั่นก็คือ มะฟิด
ลักษณะโดยทั่วไปของ มะขวิด
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ซึ่งมีสูงได้ถึง 15 เมตร หรืออาจจะมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของลำต้น มีเปลือกค่อนข้างขรุขระ แตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ สีเปลือกลำต้นจะมีสีเทาน้ำตาล ใบมีสีเขียวสวยงาม โดยผลจะมีรสหวานมัน กลิ่นหอม ผลจะเป็นเปลือกแข็ง มีเนื้อมาก ซึ่งปัจจุบันนิยมทานทั้งผลสดและนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ส่วนการขยายพันธุ์จะนิยมเพาะเมล็ดและตอนกิ่ง โดยในส่วนของก้านใบจะมีต่อมน้ำมัน โดยเมื่อขยี้จะมีกลิ่นอ่อน ส่วนดอกจะมีสีขาวครีมแกมเขียว ชมพูหรือแดงเรื่อ ๆ และจะแบ่งตัวผู้ตัวเมีย รวมถึงดอกสมบูรณ์เพศในตัว
ประโยชน์ของ มะขวิด
- ผลมารับประทาน ได้ทั้งผลดิบและผลสุก รวมถึงทำน้ำมะขวิดแช่ตู้เย็นไว้ดื่ม
- นำผลมาแปรรูปมาในรูปแบบของมะขวิดกวน โดยเพิ่มความหวานด้วยการใส่น้ำตาล
- เมล็ดสามารถนำไปคั่วเพื่อแทะทานเนื้อข้างใน เหมือนกับเมล็ดทานตะวันและเมล็ดแตงโม รวมถึงเมล็ดฟักทอง
- ยางจากผลดิบ ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นกาวติดกระดาษ
- เนื้อไม่สามารถนำมาแปรรูปได้หลากหลาย อาทิเช่น ทำเป็นไม้บันได หรือเป็นเฟอร์นิเจอร์ และไม้ฝ้า
- ปัจจุบันนิยมนำมาใช้เป็นต้นตอสำหรับเสียบยอดพืชชนิดอื่น ๆ อาทิเช่น มะนาวหรือส้มโอ ซึ่งช่วยทำให้ฐานของต้นไม้ที่ต้องการเพาะแข็งแรงมากขึ้น
สรรพคุณของ มะขวิด
- ราก
- ช่วยขับพยาธิ, ปัสสาวะ
- ใช้ทารักษาแผล ซึ่งช่วยให้แผลแห้งเร็วขึ้น
- เปลือกและแก่นลำต้น
- แก้อาการบวมจากอาการบาดเจ็บและแผล
- ใช้แก้อาการท้องเสีย รวมถึงอาการบวมน้ำ
- ใบ
- ใช้รักษาอาการฟกช้ำ
- ใช้แก้อาการท้องว่าง
- ช่วยห้ามเลือด และช่วยรักษาอาการของสตรีที่มีประจำมามากผิดปกติ
- เป็นยาขับลม
- ช่วยสมานแผล และช่วยรักษาโรคผิวหนัง อีกทั้งรักษาอาการแพ้ทางผิวหนังได้ดี
- ดอก
- แก้ฝีทั้งมีหนองและไม่มีหนอง
- แก้พยาธิ
- ผลสุก
- ช่วยเจริญอาหาร
- ช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย รวมถึงการหดตัวของลำไส้
- ช่วยแก้โรคลักปิด-ลักเปิด
ทั้งนี้สำหรับการใช้สมุนไพรควรปรึกษาแพทย์และผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันโอกาสเกิดอันตรายในภายหลัง ถึงแม้ว่าจะเป็นสมุนไพรนิยมทานผลก็ตาม